تحقیقات دانشمندان آمریکایی نشان میدهد سالمندانی که بیشتر از سه سال برخی از داروهای رایج برای درمان حساسیت و بی خوابی را مصرف میکنند بیشتر در خطر ابتلا به دمانس و آلزایمر قرار میگیرند.
در این تحقیق ۳۴۳۴ سالمند بالای ۶۵ سال که نشانی از دمانس (زوال عقل) در آنها دیده نمی شد را انتخاب کردند و وضعیت سلامتی و پرونده پزشکی و دارویی آنها را در مدت ده سال زیر نظر گرفتند.
در این مدت ۷۹۷ نفر به دمانس دچار شدند.
دانشمندان متوجه شدند کسانی که بیش از سه سال، هر روز این داروها را با دوزهای بالا مصرف می کردند بیشتر در خطر ابتلا به دمانس قرار داشتند.
این داروها بیشتر برای درمان حساسیت فصلی (تب یونجه)، بی خوابی، افسردگی و بیاختیاری ادرار تجویز میشوند و تقریبا بیست درصد آنها بدون نسخه به فروش می روند.
ویژگی مشترک این داروها خاصیت آنتی کولینرژیک آنهاست که از کار یکی از ناقل های مهم عصبی به نام استیل کولین جلوگیری می کنند.
داروهایی که خاصیت آنتی کولینرژیک دارند مثل بقیه داروها عوارض جانبی دارند و معمولا در راهنمای این داروها به کاهش تمرکز، ضعف حافظه، خشکی دهان، تاری دید و یبوست اشاره می شود.
این بررسی نشان داد کسانی که بیشتر از سه سال حداقل روزی ده میلیگرم داوری ضد افسردگی سه حلقهای دوکسپین یا چهار میلیگرم دیفن هیدرامین (ضد حساسیت و خوابآور) یا روزی پنج میلیگرم اکسیبوتیرین (بی اختیاری ادرار) مصرف می کنند بیشتر در خطر دمانس قرار دارند.
با این حال متخصصان می گویند کسانی که این داروها را مصرف می کنند نباید نگران باشند و نباید سرخود مصرف این داروها را ناگهان قطع کنند.
اما "پزشکان و داروسازان لازم است از این رابطه بالقوه مطلع باشند" و یا داروهای دیگر را مد نظر بگیرند و یا اگر چاره دیگری نیست این داروها را با حداقل دوز و کوتاهترین زمان ممکن تجویز کنند.
دکتر سایمون ریدلی از مرکز تحقیقات آلزایمر بریتانیا می گوید که این تحقیق جالب است، اما نتایج آن قطعی نیست، چون شواهد محکمی برای اینکه این داروها ایجاد دمانس می کنند وجود ندارد.
اما دکتر داگ براون از انجمن آلزایمر بریتانیا می گوید این نگرانی از قبل وجود داشته که "استفاده دائم سالمندان از داروهای آنتی کولینرژیک، برای مثلا درمان حساسیت فصلی یا بی خوابی، در شرایط خاصی می تواند خطر دمانس را زیاد کند و این تحقیق هم این نکته را تقویت می کند."
با این حال بیشتر کارشناسان معتقدند در این زمینه به تحقیقات جامع تری نیاز هست تا مثلا روشن شود که آیا مصرف متناوب و کوتاه مدت این داروها هم خطر دمانس را زیاد میکند یا این عارضه فقط در مصرف طولانی ایجاد می شود.
علاوه بر این باید روشن شود که آیا تمام داروهای آنتیکولینرژیک به طور یکسان خطر دمانس را زیاد میکنند یا این اثر در داروهای مختلف متغیر است.